ارتودنسی کودکان چیست؟ مزایا و بهترین زمان برای شروع ارتودنسی دندان کودکان

در دندانپزشکی کودکان، شاخه ارتودنسی کودکان بسیار مهم و رایج است. این درمان می تواند به کودک دندان هایی مرتب بدهد، موقعیت فک و دندان او را اصلاح کند و همچنین از پوسیدگی دندان و بیماری های لثه جلوگیری نماید. در این مقاله قصد داریم تا درباره ارتودنسی دندان کودکان، انواع ارتودنسی در این شاخه و مزایای آن اطلاعاتی در اختیارتان قرار دهیم؛ پس با مجله بست دنتیست همراه باشید.

ارتودنسی کودکان چیست؟

ارتودنسی دندان راهی برای رفع  ناهنجاری ها و مشکلات دندانی است. این درمان می تواند هم در سن کودکی و هم در بزرگسالی انجام شود. ارتودنسی کودکان به مجموعه اقداماتی گفته می شود که به منظور پیشگیری ار ناهنجاری ها و یا درمان زودهنگام مشکلات دندانی و فک در کودکان انجام می شود.

ارتودنسی کودکان می تواند از همان سنین کودکی‌ از ایجاد بیماری های لثه و پوسیدگی دندان تا حد زیادی جلوگیری نماید.

دندان های کج و نامرتب در کودکان و از سنین ابتدایی، ضربه به عزت نفس آنان وارد می کند. به همین دلیل است که مراقبت از رشد دندان ها در کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است. به محض اینکه دندان های دائمی شروع به بیرون آمدن می کنند، می توان با پیگیری و معاینه منظم از سلامت کامل آنها اطمینان حاصل کرد.

نحوه برخورد با ترس های کودکان در دوره ارتودنسی

ارتودنسی کودکان ممکن است یک تجربه همراه ترس و دلهره برای آنان باشد. اما با مراجعه به یک دندانپزشک متخصص و با تجربه دیگر دلهره آور و ترسناک نخواهد بود و شما می توانید با دریافت مشاوره، در زمان طلایی دندان های کودکان خود را اصلاح نمایید و زیبایی و اعتماد بنفس صورت و محیط فک و دهان آنها را در سنین کودکی حفظ کنید.

اگر کودک دندان های کجی داشته باشد، نیاز به فشار وارد کردن بر دندان ها برای غذا خوردن دارد. این عامل می تواند باعث سردرد یا درد در ناحیه شانه و گردن یا سندرم TMJ در کودک شود. البته نباید از دندان های شیری غفلت کرد، بلکه در صورت مشاهده  پوسیدگی دندان باید به دندانپزشک کودکان مراجعه کرد تا دندان مورد نظر را پر کند تا فضای کافی، برای رشد دندان دائمی وجود داشته باشد.

از کجا متوجه شوم کودک من نیاز به ارتودنسی دندان دارد؟

گفتیم که درمان مشکلات و ناهنجاری های دندانی و فک کودکان هرچه در سن پایین تری انجام شود، بهتر و موثرتر خواهد بود. به همین دلیل به محض اینکه متوجه مشکلات زیر شدید، به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید:

• کج بودن دندان های دائمی
• جلوزدگی هر یک از فکین
• وجود فاصله بین دندان های فک بالا و پایین حین بستن دهان
• فاصله بین دندانی
• متمایل بودن هر یک از فکین به سمت راست و یا چپ
• افتادن زودتر و یا دیرتر از موعد دندان شیری کودک
• مکیدن انگشت شست بعد از سن 5 سالگی
• داشتن تنفس دهانی

احساس درد و حساسیت در ارتودنسی کودکان

ممکن است کودک شما هنگام نصب براکت ها، تنظیم آن و یا در زمان استفاده از وسیله ای جدید مانند نوارهای پلاستیکی یا هدگیر با درد و ناراحتی مواجه شود. اما این درد طبیعی بوده و می توان با مصرف استامینوفن هرگونه ناراحتی را برطرف نمود.

همچنین اگر سیم ها، براکت ها یا باندها دهان کودک شما را تحریک کنند، متخصص ارتودنسی کودکان می تواند موم مخصوصی را برای پوشش نوک تیز براکت ها تهیه کند.

در مورد حساسیت هم باید گفت که برخی از کودکان ممکن است به فلزات خاصی نظیر نیکل حساسیت داشته باشند. در صورت بروز چنین رویدادی، می توان به جای این فلز از مواد دیگری استفاده نمود. براکت ها نیز ممکن است گاهی اوقات لثه کودک شما را تحریک کرده و موجب تورم آن شوند. این یک واکنش آلرژیک یا حساسیت زا نیست اما در هر حال والدین باید هنوز مراقب آن باشند.

مزایای ارتودنسی کودکان

• ارتودنسی کودکان بیشتر پیشگیرانه است و از مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری می کند.
• فک در سنین کودکی در حال رشد است، پس با ارتودنسی می توان فک را به صورت دلخواه فرم داد و از اختلالاتی مانند TMJ جلوگیری کرد.
• ارتودنسی عادات نادرستی مانند دندان قروچه، مکیدن انگشت و تنفس دهانی را در کودک از بین می برد.
• ارتودنسی در کودکی امکان ریسک کمتری دارد و نتایج بهتر و با کیفیتی در این سن صورت خواهد گرفت.
• ارتودنسی دندان کودکان از نظر هزینه درمانی و مدت زمان آن، کمتر از ارتودنسی بزرگسالان است.
• باعث حفظ و ایجاد فضای کافی برای رشد دندان ها می شود.
• به حل مشکلاتی مانند لکنت زبان و بلع غذا نیز کمک می کند.
• نیازی به جراحی دهان و دندان در آینده نخواهد بود.
• باعث جفت شدن لب ها بر روی هم خواهد شد.

بهترین زمان برای ارتودنسی کودکان

بهترین زمان اولین مراجعه به ارتودنتیست و زمان شروع درمان دو مسئله جدا هستند. والدین بهتر است تا قبل از درآمدن کامل دندان دائمی، در صورتی که هر یک از مشکلاتی که در بالاتر گفته شد را در کودک خود مشاهده کردند، به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند. اما این مراجعه صرفا به معنای شروع درمان نیست و ممکن است صرفا اقدامات پیشگیرانه ای انجام شود.

در کل بهتر است دندان کودکان در سن 6 تا 8 سالگی مورد ارزیابی دندانپزشک متخصص ارتودنسی قرار بگیرد. زیرا مشکلات مربوط به فک و دندان ها در این سن شروع می شود. برای درمان نیز سن 7 تا 9 سالگی مناسب است. معمولا درمان در این سن به ندرت با ارتودنسی ثابت یا همان سیم کشی انجام می شود. در این سنین بیشتر از فضانگهدارنده، وسیع کننده کام و یا سایر لوازم ارتودنسی متحرک استفاده می شود.

انواع دستگاه ارتودنسی دندان کودکان

از لوازم زیر برای اصلاح فک و دندان توسط ارتودنسی استفاده می شود:

بریس ها

بریس‌ های فلزی، از جنس استیل ضدزنگ گرید بالا ساخته می‌ شوند. این بریس ها ظریف هستند و برای شکسته نشدن آنها کودک نباید از مواد سفتی مانند یخ، آدامس و آب نبات استفاده کند. بریس ها می توانند با توجه به نوع مشکل دندانی طی 18 تا 36 ماه مورد استفاده قرار بگیرند.

بریس ها با ثابت ماندن می توانند فشار یکنواختی بر دندان وارد کنند و سبب تغیر موقعیت دندان و قرارگیری دندان در جای خود و صاف شدن دندان شوند. در ارتودنسی برای کودکان، از براکت های رنگی و شاد با انتخاب نوع رنگ توسط کودک استفاده می شود.

وسیع کننده کام

این وسیله دارای دو قطعه پلاستیک متصل به دو طرف دندان های آسیای بالا و یک پیچ وسیع کننده است. دستگاه مورد نظر برای گسترش قوس فک بالا کاربرد دارد تا فضای بیشتری برای رشد دندان ها ایجاد کند. همچنین باعث می شود دندان های دائمی در جایگاه بهتری بیرون بیایند.

فضا نگه دارنده ارتودنسی

دندانپزشک در صورت از دست رفتن هر یک از دندان‌ های شیری بخصوص دندان‌ های شیری خلفی (عقبی)، از فضا نگهدارنده استفاده می کند تا دندان های دائمی خلفی به شکل طبیعی رشد کنند. این کار نیاز به ارتودنسی در آینده را از بین می برد. همچنین دندانپزشک ممکن است بعد از برداشتن بریس ها از فضا نگهدارنده استفاده کند که باعث حفظ موقعیت دندان می شود.

فضا نگهدارنده به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می شود که ثابت به طور دائم به دندان می چسبد که برای بسته شدن فاصله بین دندان ها از آن استفاده می شود و فضا نگه دارنده متحرک با طبق دستور دندان پزشک کاربرد دارد.

کش‌ های ارتودنسی

برای سرعت بخشیدن به حرکت دندان‌ ها یا مرتب کردن آنها کاربرد دارد که لیگاتورهای یک کشی در درجات متفاوت نیرو را به دندان وارد می‌ کنند. اما لیگاتورهای کش متصل، تعدادی از دندان ها را در یک جهت حرکت می دهند یا فاصله بین دندان‌ ها را از بین می برند.

هدگیر

هدگیر وسیله‌ ای سیمی است که به دندان‌ های پشتی کودک می چسبد و آن‌ ها را به سمت عقب می‌ کشد تا فضای بیشتری برای دندان‌ های جلویی ایجاد شود.

تجهیزات تغییر موقعیت فک

این تجهیزات که اسپلینت نامیده می شوند در فک بالا و پایین قرار داده می شوند تا فک در موقیعت مناسبی قرار بگیرند و بیشتر برای اختلالات مفصلی (TMJ) به کار برده می شود.

محافظ لب و گونه

این ضربه گیرها برای کاهش فشار  لب‌ ها یا گونه‌ ها روی دندان طراحی شده‌ اند و به کاهش فشار کمک می کنند.

مدت زمان ارتودنسی دندان کودکان چقدر است؟

اینکه ارتودنسی دندان چقدر طول میکشد، بستگی به نوع و شدت مشکل و وضعیت کلی دهان و دندان کودک دارد. اما مرحله اول درمان که همان دستگاه متحرک، وسیع کننده کام و … هستند، معمولا بین 4 تا 8 ماه طول می کشند. فاز دوم درمان که از سن 10 تا 15 سالگی شروع می شود نیز بین 6 ماه تا 1.5 سال طول می کشد.

هزینه ارتودنسی کودکان چقدر است؟

هیچ گاه نمی توان بدون مراجعه حضوری نزد متخصص ارتودنسی و معاینه شدن توسط او، مقدار دقیق هزینه ارتودنسی کودکان را برآورد کرد. اما به طور کلی هزینه ارتودنسی کودکان از ارتودنسی بزرگسالان کمتر است.