عصب کشی دندان یا روت کانال (Root Canal) یک پروسه دندانپزشکی است که شامل از بین بردن بخش داخلی و نرم دندان یا پالپ (pulp) به دلیل عفونت هسته دندان است. پالپ دندان از اعصاب، بافت همبند و عروق خونی ساخته شده است كه به رشد دندان كمک می كند. در بیشتر موارد، دندانپزشک عمومی یا متخصص اندودنتیست، عصب کشی را تحت بی حسی موضعی انجام خواهند داد. شما در این مقاله با روش های انجام روت کانال و همچنین خطرات احتمالی آن بیشتر آشنا خواهید شد.
آنچه در این مقاله می خوانید
عصب کشی هنگامی انجام می شود که قسمت داخلی یک دندان که به آن پالپ نیز گفته می شود آسیب ببیند و یا دچار التهاب و عفونت شود. حتی اگر پالپ یا مغز دندان از بین رفته باشد و یا در اصطلاح مرده باشد، بخش بالایی دندان یا همان تاج می تواند کماکان دست نخورده باقی بماند. از بین بردن پالپ دندان آسیب دیده یا آلوده، بهترین روش برای حفظ ساختار دندان ها است.
علل عمده صدمه به پالپ شامل موارد زیر است:
شایع ترین علائم پالپ دندانی که آسیب دیده است عبارت است از:
دندانپزشک شما دندانی را که دردناک است را معاینه کرده و از اشعه X برای تأیید تشخیص خود استفاده می کند. اگر شما نیازمند انجام عصب کشی و روت کانال باشید، دندانپزشک احتمالا شما را به یک متخصص اندودنتیست ارجاع خواهد داد.
🔸 بیشتر بخوانید: بهترین دکتر عصب کشی دندان در تهران
فرآیند روت کانال به طور معمول در مطب دندانپزشکی انجام می شود. این پروسه شامل چند مرحله اساسی است که در ادامه با هر کدام از مراحل عصب کشی بیشتر آشنا خواهید شد:
بسیاری از مراجعان از ما می پرسند که آیا عصب کشی دندان درد دارد؟ شما باید بدانید که دندانپزشک مقدار کمی از داروهای بی حس کننده را روی لثه شما در نزدیکی دندان آسیب دیده قرار می دهد. پس از عملی شدن این کار، لثه ها به شیوه موضعی بی حس می شوند. حین تزریق بی حس کننده ها ممکن است احساس درد جزئی و یا احساس سوزش داشته باشید. اما این حس به سرعت خواهد گذشت. در طول انجام عمل عصب کشی شما بیدار خواهید بود. اما داروهای بی حس کننده باعث می شوند که درد عصب کشی دندان برای شما به صفر برسد. بنابراین نگران این نباشید که عصب کشی دندان درد دارد یا نه.
وقتی دندان شما بی حس می شود، متخصص اندودنتیست یا دندانپزشک عمومی در قسمت بالای دندان شکاف کوچکی ایجاد می کند. هنگامی که پالپ آلوده یا آسیب دیده در معرض دید قرار گیرد، متخصص با استفاده از ابزارهای ویژه ای به نام فایل دندانپزشکی (files) آن را به دقت بر می دارد. دندانپزشک برای تمیز کردن تمام مسیر کانال دندان شما دقت بسیار بالایی به خرج میدهد.
پس از برداشتن مغز و پالپ دندان، دندانپزشک ممکن است موضع باز شده را با یک آنتی بیوتیک موضعی پوشش دهد تا عفونت ایجاد شده را سرکوب کند و مانع از تشدید و عود مجدد آن شود. پس از تمیز کردن و ضد عفونی شدن کانال ها، دندانپزشک دندان را با خمیر سیلر و ماده ای لاستیک مانند به نام گوتاپرکا پر می کند. دندانپزشک همچنین ممکن است آنتی بیوتیک هایی خوراکی برای مدیریت و اطمینان از سرکوب عفونت برای شما تجویز کند.
دندانپزشک با پر کردن دندان، شکاف کوچکی که در قسمت بالای دندان در همان ابتدای عصب کشی ایجاد کرده بود را به صورت موقتی مهر و موم می کند. آن ها به کمک سیلانت سوراخ ها و درز ها را مسدود می کنند تا کانال از آسیب ناشی از بزاق در امان بماند.
🔸 بیشتر بخوانید: هزینه پر کردن دندان
هنگام از بین رفتن اثر داروی بی حسی، شما ممکن است از ناحیه دندان و لثه احساس درد داشته باشید و حتی لثه های شما ممکن است متورم شود. بیشتر دندانپزشکان این علائم را با داروهای بدون نسخه ضددرد مانند استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (Advil) درمان خواهند کرد. اما اگر درد دندان و لثه شما شدید شد یا بیش از چند روز ادامه داشت، حتما با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
پروسه عصب کشی چندان دشوار نیست و برای شما محدودیت ایجاد نمی کند. یک روز پس از عصب کشی شما می توانید به زندگی و روال روزانه خود بازگردید. اما شما باید از جویدن مواد غذایی و خوراکی ها با دندان آسیب دیده که به تازگی آن را عصب کشی کرده اید خودداری کنید.
چند روز پس از فرآیند عصب کشی باید با دندانپزشک خود ملاقاتی داشته باشید. دندانپزشک در این جلسه از دندان شما با کمک اشعه ایکس تصاویری تهیه خواهد کرد تا مطمئن شود عفونت روت کانال به طور کلی از بین رفته باشد. در این مرحله، دندانپزشک شما اقدام به پر کردن دائمی دندان شما خواهد کرد.
اگر ترجیح شما این است که تاج دندان بصورت دائمی در جای خود باشد، دندانپزشک ممکن است یک تاج دائمی را برای شما در نظر بگیرد. تاج در واقع دندانی مصنوعی است که می تواند از پرسلن یا طلا ساخته شود. این تاج شبیه تاج و دندان واقعی است و کسی متوجه مصنوعی بودن آن نخواهد شد.
🔸 بیشتر بخوانید: دندان مصنوعی یا پروتز دندان
پروسه روت کانال برای نجات دندان شما انجام می شود. با این حال گاهی اوقات آسیب وارد شده به مغز دندان بیش از حد عمیق است یا مینای دندان شما برای تحمل عصب کشی بسیار ضعیف است. این عوامل می تواند منجر به از بین رفتن دندان شود. در نتیجه در اغلب اوقات دندان عصب کشی شده معمولا کشیده می شود.
اگر حین عصب کشی دندان، برخی ابزار آلوده باشد و یا به واسطه آن ها مواد آلوده وارد دندان شود و یا آنتی بیوتیک ها اثر نکنند، احتمال تشکیل آبسه دندان افزایش پیدا خواهد کرد.
اگر مشکلی در رابطه با ریشه دندان خود دارید و یا درد شدیدی را از جانب مغز دندان تحمل می کنید، حتما با دندانپزشک خود صحبت کنید. متخصصان دندانپزشک به جای دندان آسیب دیده از دندان مصنوعی، پل ها و یا ایمپلنت دندان استفاده می کنند.
🔸 بیشتر بخوانید: بریج دندان یا پل چیست؟
پروسه روت کانال یک روش ترمیمی محسوب می شود. اکثر افرادی که تحت این عمل قرار می گیرند، می توانند تا آخر عمر از نتایج مثبت آن برخوردار شوند. با این وجود، ماندگاری نتایج به میزان مراقبت از دندان های شما بستگی دارد. درست مانند بقیه دندان های زنده و سالم که نیازمند مسواک زدن و رسیدگی بهداشتی هستند، دندان های عصب کشی شده و یا مصنوعی نیز نیازمند محافظت، مسواک زدن و حتی نخ دندان کشیدن هستند.
برای درمان ریشه تک کاناله معمولا چیزی بین 1 میلیون و 1.300 تومان باید هزینه کرد. حالا هرچقدر تعداد ریشه ها بالاتر باشد، هزینه ها هم به طبع بیشتر می شود. مثلا اگر دو کانال یا دو ریشه را عصب کشی کنیم هزینه می شود 1.200 تا 1.500 میلیون تومان. همچنین از آنجایی که دندان های عقبی به سختی قابل دسترسی و مانور دادن هستند، هزینه عصب کشی دندان جلو کمتر از دندان های عقبی است.
ما وقتی درمان ریشه را انجام می دهیم تنها بافت زنده داخل ریشه های دندان را بر می داریم. اما هیچ کاری به اتصالات نگهدارنده دندان که دندان را در محل خود نگه می دارند نداریم. اگر اتفاق خاصی نیفتد، عمر دندان عصب کشی شده معمولا بین 10 تا 15 سال خواهد بود.
همراه مقاله بست دنتیست باشید برای آشنایی با سایر مراحل دندانپزشکی و انواع ارتودنسی و معایب و مزایای آن.