پر کردن دندان چیست؟

پر کردن دندان یک درمان رایج دندانپزشکی است که در آن بخش های آسیب دیده دندان ترمیم و بازسازی می شوند. این آسیب ها معمولا به دنبال پوسیدگی دندان به وجود می آیند و زمانی اتفاق می افتد که میکروب‌ های دهان، اسید‌هایی تولید کنند که باعث تجزیه دندان شوند و رفته رفته باعث ایجاد حفره در دندان می‌ شوند که به آن کرم خوردگی دندان نیز می‌ گویند.

پر کردن یا ترمیم دندان بیشتر در پوسیدگی‌ هایی صورت می‌ گیرد که خیلی عمیق نیستند و به عملیات برگرداندن شکل ظاهری دندان آسیب دیده با مواد ترمیم کننده دندان می‌گویند. حفره ناشی از پوسیدگی با مواد مخصوص دندانپزشکی پر شده تا سلامت دندان حفظ شود و از بیشتر شدن پوسیدگی و جدی شدن مشکل جلوگیری کند.

اهمیت پر کردن دندان

هدف از ترمیم و پر کردن دندان این است که بافت پوسیده دندان برداشته شود و حفره ایجاد شده با مواد مخصوص پر شود تا دندان ظاهری طبیعی و عملکردی مناسب داشته باشد. پر کردن دندان زمانی صورت می‌ گیرد که پوسیدگی دندان خیلی عمیق نبوده و دندانپزشک از استحکام لازم دندان با استفاده از روش درمانی پر کردن مطمئن باشد. تمام دندان‌ ها، چه عقب چه جلو و تمام سطوح قابلیت این را دارند که با درمان پر کردن دندان ترمیم پیدا کنند. 

علائمی که نشان می دهد به پر کردن دندان نیاز دارید

ترمیم دندان از طریق مواد پر کننده، علائم و نشانه های مختلفی دارد که اگر شما هم هر یک از این موارد زیر را تجربه می کنید، احتمالا کاندید انجام این درمان هستید:

• احساس دندان درد شدید ناگهانی و یا به صورت ممتد
• وجود سوراخ یا حفره در دندان
• لکه های تیره روی دندان که عمدتا نشان از پوسیدگی دندان هستند
• گیر کردن تکه های غذا در دندان
• شکسته شدن دندان، لب پر شدن یا ترک برداشتن آن
• حساسیت هنگام خوردن غذا و نوشیدنی های سرد و یا گرم
• دندان قروچه مکرر و ساییده شدن سطوح جونده دندان ها

مراحل پر کردن دندان چگونه است؟

• تشخیص پوسیدگی دندان و تهیه عکس رادیوگرافی در صورت تشخیص پزشک
• تشخیص نوع درمان و نوع مواد مصرفی برای پر کردن دندان
• قبل از هر کاری بی حس کردن دندان باید انجام شود
• مرحله بعد برداشتن و تراش پوسیدگی‌ های دندان و آماده کردن ناحیه تحت درمان است
• در مرحله آخر دندانپزشک ناحیه خالی شده را با مواد مخصوص پر می کند و باید جوری ترمیم را انجام بدهد که کاملا به دندان چسبیده و از ورود باکتری‌ ها و ذرات غذا به داخل دندان جلوگیری کند.
• در نهایت کوتاهی و بلندی دندان چک می‌ شود و دهان بیمار شستشو داده می شود

برای پر کردن دندان از چه موادی استفاده می شود؟

انواع مواد برای پر کردن دندان و قسمت تخلیه شده دندان به کار می‌ رود، عبارتند از:

• آمالگام
• آلیاژ طلا
• کامپوزیت
• سرامیک
• گلاس آینومر یا رزین

آمالگام

از قدیمی‌ ترین موادی که برای پر کردن دندان از آن استفاده می‌ شود، آمالگام است و ماده‌ ای غیر همرنگ (نقره‌ ای یا سیاه) و ترکیبی از چند فلز نقره، جیوه، قلع، مس و روی است. آمالگام یکی از محکم‌ ترین و ارزان ترین مواد برای ترمیم دندان است و بیشتر برای ترمیم دندان‌ های عقبی به کار می‌ رود.

شرکت‌ های مختلف تولید کننده آمالگام دندانی، درصدهای مختلفی از نقره، قلع و جیوه، روی و مس را به کار می‌ برند که بیشتر آن نقره است. اما آمالگام‌ ها بی عیب و نقص هم نیستند و از عوارض پر کردن دندان با آمالگام می توان به این نکته اشاره کرد که در ابتدا رنگ آنها نقره‌ ای است و سپس به مرور زمان تیره می‌ شوند. همچنین به دلیل فلزی بودن پر کردن دندان با آمالگام، امکان انقباض و انبساط و در نتیجه ترک خوردگی این ماده پر کردنی نسبت به انواع دیگر بیشتر است.

کامپوزیت

پر کردگی‌ های کامپوزیتی معمولا از جنس شیشه‌ های پودری و رزین اکرلیک هستند و ظاهری شبیه به دندان طبیعی دارند و از این رو طرفداران بیشتری دارند. از دیگر مزیت‌ های مواد کامپوزیتی این است که در صورت استفاده از آن لازم نیست بخش سالم دندان تراشیده شود. کامپوزیت بر خلاف فلز، دچار خوردگی و تغییر رنگ نمی شود. همچنین این نوع ماده پرکردنی انتخاب مناسبی برای دندان‌ هایی است که هنگام جویدن غذا فشار کمتری را متحمل می‌ شوند و همچنین برای ترمیم پوسیدگی‌ های کم، بهترین گزینه است.

اما از نقطه ضعف کامپوزیت‌ دندان می توان به این مورد اشاره کرد که برای ترمیم پوسیدگی‌ های بزرگ مناسب نیستند و هزینه آن نسبت به آمالگام بیشتر است. مواد سازنده کامپوزیت نسبت به آمالگام دوام کمتری داشته و همچنین مدت زمان پر کردن دندان با کامپوزیت بیشتر است. در ضمن مواد کامپوزیتی نسبت به لک شدن با چای و قهوه حساس‌تر هستند.

مواد سرامیکی (پرسلن)

مواد سرامیکی موادی هستند که بر خلاف مواد کامپوزیتی و مواد آمالگام به دندان چسبانده نمی‌ شوند. این مواد در لابراتوارهای دندانپزشکی برای پوشش دهی پوسیدگی‌ های دندان تهیه می‌ شوند و با استفاده از این مواد روند درمانی ممکن است بیش از یک جلسه به طول بیانجامد. پر کردن دندان با سرامیک از نظر ظاهری شبیه دندان طبیعی بوده و می‌ توان ظاهر دندان طبیعی را با این مواد سرامیکی حفظ کرد و همچنین هزینه پر کردن دندان با سرامیک از آمالگام و کامپوزیت بیشتر است.

طلا

یکی از مقاوم‌ ترین و بادوام‌ ترین نوع پرکردگی‌ ها، پرکردگی با مواد طلایی است و تنها زمانی به کار برده می‌ شود که استحکام بالایی مد نظر باشد. مواد طلایی اجازه نمی‌ دهد آب دهان، باکتری و ذرات غذا در سوراخ ناشی از پوسیدگی نفوذ کنند. استفاده از این مواد، هزینه سنگینی دارد و رنگ زرین آن کاملاً مشخص است. لازم به ذکر است که پرکننده دندان طلا بسیار قوی و غیر خورنده است و در صورت مراقبت درست از آن می توان ماندگاری آن را تا 15 سال افزایش داد.

گلاس آینومر یا رزین

این ماده رنگی شبیه به دندان داشته و به راحتی به بافت دندان می‌ چسبد. از آنجایی که به خوبی می‌ توان گلاس آینومر را همرنگ دندان تهیه کرد، این ماده ظاهری طبیعی به دست می‌ دهد. معمولا از رزین یا گلس آینومر برای دندان های موقت یا شیری و همچنین پوسیدگی های کوچک استفاده می‌ شود. زیرا این پرکردگی‌ ها بسیار ظریف بوده و به سرعت فرسوده می‌ شوند. این پر کردگی‌ ها روی دندان‌ هایی انجام می‌ شوند که هنگام جویدن غذا فشار زیادی را متحمل نمی‌ شوند.

مراقبت بعد از پر کردن دندان

بعد از اینکه پزشک دندان بیمار را پر کرد، دندان ممکن است حساس شده و دچار درد خفیفی شود؛ اما پس از مدتی از بین می‌ رود. در هر حال پس از پرکردن دندان نباید از بهداشت دهان و دندان خود غافل شوید و با رعایت نکات بهداشتی، سلامت دندان پر شده و سایر دندان‌ ها را حفظ کنید.

• دندان‌ ها را دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید و بین دندان‌ ها را یک بار در روز با نخ دندان تمیز کنید.
• سعی کنید چیزی بیش از حد گرم یا خیلی سرد نخورید یا ننوشید.
• از جویدن غذاهای سفت یا جویدن مستقیم با دندان پر کرده خودداری کنید و تا جایی که ممکن است برای چند روز اول از مواد غذایی نرم استفاده کنید.
• از سیگار کشیدن اجتناب کنید.
• با محلول آب گرم و نمک هر روز چند بار شستشو دهید.