موکوسل دهان چیست؟ علت، علائم و درمان آن

همیشه ممکن است در داخل دهان ما زخم ها، ضایعات و برجستگی هایی به وجود بیاید که برخی از آنان نیز طبیعی هستند. چون اندازه، علائم و شدت خطرناک بودن این ضایعات با یکدیگر متفاوت است، بهتر است در صورت مشاهده هرگونه زخم و یا مشکلی نزد دندانپزشک مراجعه کنید. در این مقاله به بررسی کیست دهانی و کیست لب یا همان موکوسل پرداخته ایم که شامل مواردی همچون علت پیداش این کیست ها، علائم و نحوه تشخیص و نحوه درمان آنها است. با مجله دندانپزشکی بست دنتیست همراه باشید.

موکوسل دهان یا کیست لب چیست؟

اگر شما یا فرزندتان یک تورم نرم در دهانتان یا لبتان شکل گرفته است، ممکن است فقط یک موکوسل باشد. این عارضه دهانی شایع، در اصل یک کیست مخاطی بی ضرر است. اما بهتر است که توسط یک پزشک متخصص معاینه شود؛ علی الخصوص اگر آزار دهنده باشد. این تاول های بدون درد که در سطح دهان ایجاد می شوند، اغلب به رنگ شفاف و یا آبی کبود هستند که ظاهری گرد و صاف دارند.

این کیست ها معمولا به صورت جوش داخل لب پایین، داخل گونه ها و سطح پایین زبان ایجاد می شوند. شاید برایتان جالب باشد بدانید که از هر 1000 نفر، 2.4 نفر دچار این کیست داخل دهان می شوند. اندازه این زگیل دهانی نیز از 1 میلی متر تا 2 سانتی متر متغیر است که می تواند مانع صحبت کردن، بلعیدن و جویدن درست شود.

علت ایجاد کیست دهانی موکوسل چیست؟

در مرکز موکوسل یک غده بزاقی کوچک قرار دارد که باعث بزاق دهان شماست. بزاق شما از طریق غدد بزاقی به داخل دهان انتقال می یابد. در این مشکل، یکی از این کانال ها می تواند آسیب دیده یا مسدود شود. این مشکل اغلب زمانی اتفاق می افتد که شما بارها و بارها لب یا گونه پایین خود را گاز می گیرید.

خوردن ضربه ای به صورت نیز می تواند باعث اختلال در این مجراها شود. به خاطر بیاورید که آیا در یک ماه اخیر ضربه ای به سر شما خورده است؟ مثلا برخورد توپ بسکتبال؛ شاید همین علت اصلی کیست شما باشد. اگر بپرسید که “چه اتفاقی می افتد اگر به این مجراها آسیبی وارد شود؟” باید گفت که آسیب به مجراها باعث ایجاد تورم می شود و در نهایت موکوسل شکل می گیرد. همچنین اگر این مجراها توسط گرد و غبار هم مسدود شوند اتفاقی مشابه می افتد.

پس می توان علل ایجاد این کیست داخل دهان را موارد زیر دانست:

• گاز گرفتن زیاد لب و یا گونه
• تماس مداوم با دندان تیز
• فشار دادن زبان به دندان ها
• ضربه به صورت و دهان
• زمین خوردن

علائم موکوسل چیست؟

موکوسل ها اغلب در داخل لب پایین شما، لثه ها، سقف دهان یا زیر زبان شما شکل می گیرند. کیست هایی که در کف دهان هستند، ranulas نامیده می شوند. این ها نادر هستند، اما به دلیل اینکه بزرگتر هستند، می توانند مشکلات بیشتری در گفتار، جویدن و بلعیدن ایجاد کنند. با وجود این علائم، زیبایی و اصلاح طرح لبخند نیز به خطر می افتد. موکوسل ممکن است دارای ویژگی های زیر باشد:

• متحرک و بدون درد است
• نرم، گرد، گنبدی شکل
• سطح مرواریدی یا نیمه روشن یا رنگش مایل به قرمز باشد
• قطر 2 تا 10 میلیمتر داشته باشد

آیا با وجود موکوسل میتوان اصلاح طرح لبخند انجام داد؟

دندانپزشکان معمولا تا زمانی که متوجه مشکلات دهان و دندان شما شوند، برخی پروسه های دندانپزشکی را در نظر نمی گیرند. برای مثال تا زمان برطرف شدن موکوسل، محال است که عمل جراحی کاشت ایمپلنت دندان انجام داده شود؛ زیرا احتمال شکست عمل را بالا می برد.

به طور مشابه، انجام پروسه های دندانپزشکی زیبایی مانند نصب ونیر دندان نیز به دلیل اینکه می تواند بدتر شود به تاخیر می افتد. نصب لمینت دندان، ونیر کامپوزیت و در کل کامپوزیت دندان حتما باید در شرایطی که مشکلات این چنینی وجود ندارد انجام گردد.

درمان موکوسل ها چگونه انجام می شود؟

موکوسل اغلب خود به خود و بدون درمان خاصی خودش طی 3 تا 6 هفته پاره می شود. اما گاهی اوقات درمان سرخود آنها را بزرگتر می کند؛ پس سعی نکنید آنها را باز کنید یا خودتان آن را درمان کنید. پزشک متخصص کودکان، متخصص دندانپزشکی کودکان و متخصص دندانپزشکی بارداری خود را از وجود این عارضه باخبر سازید تا به صورت اصولی به شما کمک کند تا این مشکل را برطرف کنید.

دو نوع درمان است که اغلب پزشک یا دندانپزشک استفاده می کند:

جراحی یا لیزر برای از بین بردن غده

پزشک یا دندانپزشک ممکن است از چاقوی جراحی یا لیزر استفاده کند. بی حسی محلی (موضعی) درد را از بین خواهد برد.

ایجاد مجرای جدید

به این روش اصطلاحا marsupialization می گویند. (به معنی تبدیل یک محوطه بسته به یک کیسه باز از طریق شکافتن و دوختن لبه‌ های دیواره آن به لبه‌های رحم). این تکنیک به شکل جدید کانال کمک می کند و به بزاق کمک می کند تا از غده بزاق خارج شود. در اصل این عمل بهتر از خارج کردن غده است. زیرا برداشتن ساختارهای طبیعی می تواند عملکرد داخل دهان را با مشکل مواجه کند. اما بازسازی یا ایجاد مجرای جدید پروسه بهتری است.

سایر درمان ها

انواع دیگر درمان که ممکن است موجب جلوگیری از نیاز به عمل جراحی شوند شامل تزریق استروئید و داروهایی است که به سطح موکوسل اعمال می شوند.

سوالات رایج درباره این جوش داخل دهان