زبان سبز یا مشکل سبز شدن زبان، پس از خوردن یا نوشیدن چیزی که دارای رنگ سبز است (چه طبیعی چه مصنوعی مانند رنگ های خوراکی) بیشتر رخ می دهد. علاوه بر این، عفونت و یا رشد بیش از حد میکروب های خاص نیز اغلب علت یک زبان سبز است؛ اگرچه علل دیگری نیز برای توجیه این مساله وجود دارد.
آنچه در این مقاله می خوانید
شرایط و حتی بیماری های مختلفی ممکن است باعث ایجاد زبان سبز شود. برخی از مهمترین شرایط در این خصوص که علاوه بر تغییر رنگ زبان، باعث بر هم خوردن اصول اصلاح طرح لبخند نیز می شوند، در ادامه مورد بررسی قرار گرفته اند:
در بعضی موارد ایجاد میکروب یا بهداشت ضعیف دهان، منجر به عفونت می شود. برفک دهان که یکی از مهم ترین عوامل موثر در سبز شدن زبان است، به دلیل از بین رفتن باکتری های مفید موجود در دهان ایجاد می شود و با این وضع، قارچ های کاندیدای موجود در دهان رشد بیش از حد پیدا می کنند و به صورت برفک و لکه قرمز روی سقف دهان و داخل آن دیده می شوند. این مشکل ممکن است در حوزه دندانپزشکی کودکان بیشتر مورد توجه باشد.
برفک دهان معمولا باعث می شود که زبان یک ظاهر سفید داشته باشد، اما بسته به اینکه عفونت چگونه رشد می کند، ممکن است در طول زمان به رنگ سبز تغییر کند. برفک همچنین باعث بروز مشکلات زیر می شود:
لوکوپلاکیا یک اختلال غشای محاطی است که سبب ایجاد یک لکه سفید در دهان، زبان یا گونه می شود که ممکن است در طول زمان سبز شود که همان زبان سبز است. لوکوپلاکیا اغلب به مصرف الکل یا دخانیات مرتبط است. همچنین ممکن است شکست ایمپلنت دندان باعث بروز این مشکل شود.
لوکوپلاکیا معمولا بی درد و بی ضرر است. اما پزشکان پیشنهاد می دهند که آن را به طور منظم بررسی کنند، زیرا بعضی از موارد لوکوپالاکیا ممکن است سرطانی باشد.
زبان مودار یک حالت بی ضرر است که سبب تغییر ظاهر زبان و معمولا ایجاد زبان سبز رنگ می شود. این اتفاق به دلیل ایجاد سلول های کراتین رخ می دهد. کراتین ها پروتئین هایی هستند که موهای انسان را تشکیل می دهند. این ساختار می تواند به زبان بافتی خشن و مودار (پرز دار) بدهد. همچنین این سطح خشن، فضایی عالی برای رشد قارچ و باکتری دهان و دندان فراهم می کند که می تواند باعث ایجاد زبان سبز شود.
زبان مودار در افراد مسن بهنسبت سایر افراد، رایج تر است؛ هرچند که در هر سنی ممکن است رخ دهد. زبان مودار علاوه بر سبز شدن ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشد که شامل موارد زیر می شود:
عواملی که در ایجاد زبان مودار تاثیرگذار هستند عبارتند از: بهداشت ضعیف دهان و دندان (مخصوصا زمانی که یکی از پروسه های دندانپزشکی زیبایی مانند ونیر دندان را انجام داده اید و به بهداشت دهان و دندان رسیدگی نمی کنید)، استفاده از داروهای خاص مانند آنتی بیوتیک ها و یا تنباکو و کافئین.
🔸 بیشتر بخوانید:
زبان جغرافیایی که یک عامل مهم ایجاد کننده زبان سبز است، یک وضعیت و بیماری بی ضرر است که موجب بروز دایره هایی در زبان می شود. این تکه ها در ابتدا اغلب به صورت یک نقطه قرمز تیره با مرز سفید رنگ دیده می شود، اما آنها ممکن است در طول زمان تغییر رنگ دهند. همچنین ممکن است در طول زمان، شکل یا مکانشان را تغییر دهند و اغلب ناپدید شده و دوباره ظاهر شوند.
زبان جغرافیایی ممکن است علائم دیگری مانند احساس سوزش در دهان یا ناراحتی در هنگام غذا خوردن (مخصوصا هنگام خوردن غذاهای تند و یا اسیدی) داشته باشد. زبان نیز ممکن است به مواد شیمیایی در محصولات دهان و دود سیگار حساس باشد.
گرچه این بیماری بسیار نادرتر از عفونت دهان است، اما سرطان دهان نیز ممکن است علائم مشابهی با آن ایجاد کند. یکی از نشانه های سرطان دهانی، درد، زخم باز یا ضایعه در زبان است که نمی تواند درمان شود. این زخم ممکن است بسته به محصولات خوراکی که فرد مصرف می کند و مواد غذایی و نوشیدنی که مصرف می کند، تغییر رنگ دهد یا باکتری ها شروع به جمع شدن در روی زبان کنند.
سرطان دهان علاوه بر موارد بالا معمولا علائم دیگری نیز ایجاد می کند. سایر علائم سرطان دهان که باعث ایجاد زبان سبز رنگ یا سبز شدن زبان می شوند عبارتند از:
لیکن پلان یک اختلال در سیستم ایمنی است که می تواند باعث بروز خارش و تغییر رنگ زبان شود. زبان به طور معمول سفید می شود اما اگر باکتری یا قارچ شروع به رشد کند، ممکن است یک رنگ سبز و در نهایت زبان سبز ایجاد شود. برخی از محصولات خوراکی، غذاها و نوشیدنی ها همچنین ممکن است مسئول این تغییر رنگ باشند. این ضایعات می تواند دردناک باشد و باعث سوزش در دهان شود.
سیفلیس نوعی عفونت باکتریایی است که می تواند از طریق رابطه جنسی دهانی انتقال یابد یا در دوران بارداری از مادر به کودک منتقل شود. اگر سیفلیس از طریق رابطه دهانی به فردی انتقال پیدا کند، ممکن است به صورت زخمی بر روی زبان گسترش پیدا کرده و باعث تغییر رنگ زبان شود. اگر این مشکل درمان نشود می تواند زخم های متعددی بر روی زبان و دهان ایجاد کند.
مادر باردار در صورت مشاهده علائم، لازم است که حتما به یک متخصص دندانپزشک که در زمینه دندانپزشکی بارداری فعال است مراجعه کند. پزشکان معمولا برای درمان سیفلیس، پنی سیلین را تجویز می کنند.
سایر علل احتمالی برای توجیه علت و چون و چرایی زبان سبز عبارتند از:
از آنجایی که زبان سبز علت های متفاوتی دارد، روش های درمانی متفاوتی نیز برای آن استفاده می شود. یک سری درمان ها توسط پزشک متخصص بررسی و انجام می شود و برخی اوقات می توان آن ها را به صورت خانگی درمان کرد.
اگر پزشک مطمئن باشد که زبان سبز در اثر باکتری ایجاد شده است، برای درمان آن آنتی بیوتیک تجویز می کند. همچنین اگر پزشکی به یک عفونت قارچی شک داشته باشد، ممکن است داروهای ضد قارچی مانند نایستاتین، فلوکونازول یا کلوتریمازول را توصیه کند. لوکوپلاکیا ممکن است با ویتامین A یا رتینوئید درمان شود، اما این درمان همیشه نشانه ها را برطرف نمی کند.
آنتی هیستامین ها یا کورتیکو استروئیدها می توانند به درمان التهاب در زبان یا دهان کمک کنند. داروهای ضد درد بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Advil) یا استامینوفن (تیلنول) ممکن است با توجه به علائم فرد، کمی تسکین ایجاد کند. اما در بین روش های درمانی که تا اینجا معرفی کردیم، درمان سرطان زبان بین افراد مختلف متفاوت است و ممکن است شامل تغییرات تغذیه، شیمی درمانی و جراحی باشد.