کرم و باکتری دندان: علت بروز، علائم و روش های پیشگیری

دندان های سالم برای حفظ سلامت کلی بدن بسیار ضروری هستند. با این حال، بسیاری از افراد در طول زندگی خود با مشکلاتی مانند کرم خوردگی یا پوسیدگی دندان مواجه می شوند. یکی از عوامل اصلی ایجاد پوسیدگی دندان ها، باکتری ها هستند. در این مقاله به بررسی رابطه بین کرم و باکتری دندان، نحوه تاثیرگذاری این باکتری ها بر دندان ها، علائم و روش های پیشگیری از پوسیدگی ناشی از آن ها خواهیم پرداخت.

کرم دندان چیست؟

کرم خوردگی دندان یا پوسیدگی دندان یک بیماری دندانی است و زمانی رخ می دهد که باکتری های موجود در دهان شروع به تخریب سطح دندان ها می کنند. این تخریب معمولاً ابتدا به صورت یک لکه سفید و نرم روی دندان ظاهر می شود، اما اگر درمان نشود، به مرور زمان به یک حفره عمیق تر تبدیل می شود که می تواند نیاز به درمان های پیچیده تری مانند پر کردن دندان یا حتی درمان ریشه پیدا کند.

تاثیر باکتری ها بر دندان ها

باکتری های دهانی در دهان همه انسان ها وجود دارند. این باکتری ها برخی از مواد غذایی را که مصرف می کنیم، تجزیه می کنند و در این فرایند، اسید تولید می کنند. این اسیدها می توانند مینای دندان را از بین ببرند و باعث ایجاد حفرات و پوسیدگی در دندان ها شوند. باکتری های مضر مانند استرپتوکوکوس موتانس (Streptococcus mutans) یکی از اصلی ترین عواملی هستند که باعث تولید اسید در دهان می شوند. این باکتری ها با تغذیه از قندها و کربوهیدرات ها، اسیدهایی تولید می کنند که می توانند به تدریج مینای دندان را حل کنند و باعث تخریب ساختار دندان شوند. به همین دلیل، مصرف مواد غذایی شیرین و نشاسته ای می تواند زمینه ای مناسب برای رشد این باکتری ها فراهم کند.

علائم کرم و باکتری دندان

در مراحل اولیه کرم خوردگی دندان، ممکن است علائمی مشاهده نشود یا علائم خفیفی مانند درد خفیف هنگام خوردن غذاهای سرد یا شیرین وجود داشته باشد. با این حال، به مرور زمان علائم بیشتری ظاهر می شوند. یکی از اولین علائم کرم خوردگی دندان، تغییر رنگ آن است. دندان ها ممکن است به رنگ قهوه ای، سیاه یا زرد تغییر کنند. با پیشرفت پوسیدگی، حفرات یا سوراخ هایی در دندان ظاهر می شوند که در صورت عدم درمان، به عمق بیشتری می روند. دندان درد شدید در هنگام جویدن، خوردن مواد گرم یا سرد، یا درد خود به خودی، می تواند نشان دهنده پیشرفت پوسیدگی باشد. افزایش حساسیت به مواد غذایی سرد، داغ یا شیرین یکی دیگر از علائم وجود باکتری است.

عوامل موثر بر ایجاد کرم و باکتری دندان

وقتی باکتری ها در دهان تجمع پیدا می کنند، لایه ای به نام پلاک دندانی ایجاد می کنند. این لایه پلاک با مصرف مواد غذایی حاوی قند و نشاسته تغذیه می شود و با تولید اسید، مینای دندان را تخریب می کند. مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی قند و نوشیدنی های شیرین مانند آبنبات، نوشابه و دسرها می تواند به رشد سریع تر باکتری ها کمک کند. عدم مسواک زدن منظم و استفاده نکردن از نخ دندان باعث تجمع پلاک ها در دهان و افزایش خطر کرم خوردگی دندان ها می شود. بزاق دهان نقش مهمی در شستشوی دهان و دندان ها دارد. کمبود بزاق (خشکی دهان) می تواند به رشد باکتری ها کمک کند و خطر پوسیدگی خوردگی را افزایش دهد.

جلوگیری از مشکلات آسیب های کرم و باکتری دندان

خوشبختانه، پیشگیری از کرم و باکتری دندان با رعایت نکات ساده بهداشتی امکان پذیر است:

• مسواک زدن: مسواک زدن دندان ها حداقل دو بار در روز با استفاده از یک خمیر دندان فلوراید می تواند باکتری های مضر را از سطح دندان ها پاک کرده و از ایجاد پلاک جلوگیری کند. همچنین، استفاده از مسواک با موی نرم و به طور صحیح کمک می کند تا مینای دندان حفظ شود.
• کشیدن نخ دندان: استفاده از نخ دندان برای تمیز کردن فواصل بین دندان ها و حذف پلاک ها در این نواحی بسیار مهم است. این کار به کاهش باکتری ها و جلوگیری از ایجاد حفرات و کرم دندان کمک می کند.
• دهان شویه های ضد باکتری: دهانشویه هایی که خاصیت ضد باکتری دارند، می توانند به کاهش باکتری های مضر در دهان کمک کنند. استفاده از این دهانشویه ها به ویژه پس از وعده های غذایی می تواند موثر باشد.
• ویزیت های دوره ای دندانپزشکی: مراجعه به دندانپزشک حداقل دو بار در سال برای انجام معاینات دندانی و پاکسازی حرفه ای دندان ها از تجمع پلاک و جرم می تواند از بروز مشکلات جدی تر مانند کرم خوردگی جلوگیری کند.
• کاهش مصرف قند و نوشیدنی های شیرین: کاهش مصرف قند و نوشیدنی های شیرین یکی از روش های موثر برای پیشگیری از پوسیدگی دندان است.
• مصرف مواد غذایی سالم: مصرف مواد غذایی سالم مانند میوه ها، سبزیجات و پروتئین ها به سلامت دندان ها کمک می کند.
• محصولات فلوراید: استفاده از محصولات فلوراید مانند خمیر دندان های فلوراید دار یا مراجعه به دندانپزشک برای درمان فلوراید، می تواند به تقویت مینای دندان کمک کرده و آن را در برابر حملات اسیدی مقاوم تر کند.

روش های درمان کرم و باکتری دندان

برای درمان کرم خوردگی دندان می توان از روش های دندانپزشکی استفاده کرد. فلوراید درمانی برای بازسازی مینای دندان در مراحل اولیه بسیار موثر است. فلوراید به جذب مجدد مواد معدنی توسط مینای دندان کمک می کند. اگر کرم دندان باعث بروز حفرات کوچک در دندان شود، می توان از روش پر کردن یا ترمیم دندان با مواد امالگام و کامپوزیت استفاده کرد. در این روش پوسیدگی دندان حذف با مواد مخصوص ترمیم می شود.

برای درمان پوسیدگی های گسترده که به اعصاب دندان رسیده باشند، باید از روش عصب کشی دندان استفاده کرد. در این روش عفونت از ریشه دندان برداشته می شود و کانال های آن با مواد مخصوص پر می شوند. اگر بخش زیادی از دندان تخریب شده باشد بعد از عصب کشی، ساختار دندان ضعیف می شود و برای محافظت از آن باید آن را روکش دندان مقاوم کرد. روکش لایه ای محافظتی است که بر روی دندان قرار داده می شود.

نتیجه گیری

توجه و رسیدگی لازم به ایجاد کرم و باکتری دندان برای دوری از مشکلات پر کردن و عصب کشی دندان الزامی است. با رعایت بهداشت دهان و دندان، استفاده از مسواک و نخ دندان به طور منظم و مصرف مواد غذایی سالم، می توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. همچنین، مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه و درمان به موقع می تواند به حفظ سلامت دندان ها و جلوگیری از کرم خوردگی کمک کند.