کامپوزیت دندان چیست؟ درباره ونیر کامپوزیت چه می‌ دانید؟

کامپوزیت دندان یکی از روش های متداول و رایج به منظور ترمیم دندان و بازگرداندن زیبایی آن است. همه ما سعی می‌ کنیم از هر چیزی زیباترین‌ ها را داشته باشیم و داشتن دندان‌ هایی که مانند نگینی در دهان بدرخشند نیز یکی از این زیبایی‌ ها است. مواد موسوم به کامپوزیت به شکل های مختلفی در دندانپزشکی به منظور زیبایی و ترمیم به کار می روند. ونیر کامپوزیت ها امروزه به عنوان روکش دندان نیز به کار می روند که عمدتا در طراحی لبخند کاربرد دارند. در این مقاله با تعریف ونیر کامپوزیت دندان، کاربردها، مزایا و معایب و نحوه نصب آن آشنا خواهید شد.

کامپوزیت دندان چیست؟

کامپوزیت دندان در واقع یک نوع متریال در دندانپزشکی زیبایی است که امروزه در دنیای دندانپزشکی بسیار پرکاربرد است. این روش از روش‌ های درمانی بدون عوارض جانبی، برای زیبایی لبخند است. دندانپزشک می‌ تواند با استفاده از این روش دندان‌ های پوسیده، شکسته، ترک خورده یا سیاه شده فرد را ترمیم کند و زیبایی دندان‌ ها را برای فرد ایجاد کند. در این درمان‌ زیبایی، لایه‌ هایی از جنس مواد کامپوزیتی با قرار گرفتن هنرمندانه بر روی دندان‌ ها موجب درمان نواقص دندانی و زیبایی هر چه بیشتر دندان‌ ها و لبخند فرد می‌ شود.

ونیر کامپوزیت چیست؟

ونیر دندان یا (Veneer) همان روکش های دندانپزشکی هستند که به منظور زیباسازی دندان ها و ترمیم طرح لبخند به کار می روند. ونیرها انواع مختلفی دارند اما دو تا از شناخته شده ترین ونیرهای دندانی لمینت دندان و کامپوزیت ونیر هستند. جنس ونیر از همان مواد کامپوزیتی و همرنگ دندان است که برای پر کردن دندانها از آن استفاده می شود.

در حالت کلی لمینت دندان و کامپوزیت ونیرها با هم تفاوت هایی دارند؛ برای مثال هزینه و قیمت ونیر کامپوزیت ها معمولا از قیمت لمینت های دندانی کمتر است.

مواد کامپوزیتی دارای جنس و رنگ متفاوتی بوده و دارای دوام و استحکام متفاوتی نیز هستند. بنابراین برای اینکه کار زیبایی و ترمیم دندان شما دارای نتیجه مطلوب و دلخواهی باشد و همچنین استحکام و زیبایی در دندان شما ایجاد شود، بهتر است از مواد ونیر کامپوزیتی که توسط شرکت‌ های معتبر دندانپزشکی ساخته می‌ شوند استفاده کنید.

🔸 بیشتر بخوانید: لمینت یا کامپوزیت دندان

موارد استفاده از کامپوزیت دندان چیست؟

از مواد کامپوزیتی و مخصوصا ونیر کامپوزیت به جهت زیباسازی و ترمیم دندان ها استفاده می شود. رایج ترین کاربردهای ونیر کامپوزیت و به طور کلی مواد کامپوزیتی دندان عبارتند از:

• پرکردن دندان‌ هایی که دچار تخریب زیادی هستند.
• پرکردن دندان‌ های جلویی
• ترمیم دندان‌ های شکسته
• پر کردن فواصل بین دندان‌ ها
• ترمیم و اصلاح ترک خوردگی دندان ها
• اصلاح بد رنگی و بد فرمی دندان

مزایای کامپوزیت دندان

فواید ونیر کامپوزیت دندان و سایر مواد کامپوزیتی زیاد است، اما مهمترین فواید ونیر دندان از جنس مواد کامپوزیتی عبارتند از:

• در صورت آسیب دیدن کامپوزیت، قابلیت ترمیم دارد و می توان آن را اصلاح کرد.
• از استحکام و مقاومت بیشتری نسبت به لمینت دندان برخوردار است.
• شکل و فرم ظاهری آن مشابه دندان طبیعی است و جنبه زیبایی دارد.
• ونیر کامپوزیت از شکستگی دندان جلوگیری کرده و از آن در برابر تغییرات دمایی محافظت می‌ کند.
• در درمان کامپوزیت، مینای دندان تراش داده نمی‌ شود و در صورت نیاز به صورت خیلی جزئی انجام می‌ شود.
• ترمیم ونیر کامپوزیت دندان در مدت زمان کوتاه و به آسانی انجام می‌ شود.
• برای تهیه کامپوزیت دندان نیاز به قالبگیری و فرستادن به لابراتوار نیست، بنابراین در وقت و هزینه صرفه جویی می‌ شود.

معایب کامپوزیت دندان

به دلیل ویژگی‌ هایی که کامپوزیت داشته و عدم نیاز به تراش دادن دندان‌ ها، می توان گفت این روش زیبایی تقریبا عوارضی ندارد. مگر اینکه فرد مراقبت های لازم را انجام نداده باشد و یا از کامپوزیت به صورت درست استفاده نشده باشد. موارد زیر رایج ترین عوارض ونیر کامپوزیت ها و به طور کل مواد کامپوزیت دندان است:

• یکی از معایب کامپوزیت ونیر دندان این است که پس از خوردن نوشیدنی‌ هایی چون چای، قهوه و یا دیگر مواد غذایی رنگ دار، تا حدودی تغییر رنگ می‌ دهد. البته با انجام پولیش دندان می توان نسبت به برطرف کردن آنها اقدام کرد.
• کامپوزیت‌ های دندانی نسبت به پرکننده‌ های نقره‌ ای رنگ دندان (آمالگام)، زودتر از بین می‌ روند.
• از عوارض دیگر ونیر کامپوزیت دندان می‌توان به تخریب دندان، لق شدگی، سایش، آسیب به لثه و مشکلاتی در مفصل فک اشاره کرد. البته این موارد در صورتی اتفاق می‌ افتند که کامپوزیت دندان به صورت ناصحیح استفاده شود.
• در صورت مشاهده تورم در لثه، به دندانپزشک یا کلینیک دندانپزشکی خود مراجعه نمایید تا اقدامات درمانی لازم انجام شود.
• در صورت استفاده از کامپوزیت دندان باید نکات و مراقبت‌ های بهداشتی را بیشتر از قبل رعایت کنید.

مراحل انجام و نصب ونیر کامپوزیت

• پیش از آغاز مراحل کامپوزیت ونیرها باید تمام درمان های در اولویت را انجام داد. برای مثال اگر شخص نیازمند لیفت لثه یا عمل جراحی لثه باشد، باید پیش از آغاز نصب کامپوزیت صورت بگیرند.
• دندان‌ ها به طور کامل تمیز شده تا سطحی تمیز و بدون جرم برای قرار دادن کامپوزیت ونیر دندان آماده شود
• دندان را کاملا خشک کرده تا هیچگونه رطوبت، خون و یا بزاقی بر روی دندان‌ ها وجود نداشته باشد.
• سطح جلویی دندان با کمک مواد اسیدی متخلخل شده و برای قرار گیری کامپوزیت آماده می شود.
• رنگ ونیر کامپوزیت دندان انتخاب می شود.
• مواد خمیری به کمک چسب مخصوص بر روی دندان چسبانده می شود.
• اشعه مخصوصی برای محکم و فعال شدن مواد کامپوزیتی تابیده می شود.
• در نهایت پولیش کامپوزیت و فرم دلخواه دندان بدست می‌ آید.

انواع کامپوزیت دندان

کامپوزیت دندان انواع مختلفی دارد که در شرایط متفاوت و بر حسب نیاز بیمار از آنها استفاده می شود. این انواع شامل موارد زیر می شود:

کامپوزیت‌ های ماکروفیل یا درشت دانه

کامپوزیت‌ های درشت دانه یا ماکروفیل اولین نوع از کامپوزیت هایی هستند که وارد بازار شدند. این نوع کامپوزیت حاوی ذراتی با اندازه 10 تا 50 میکرومتر است که نسبت به مواد کامپوزیتی دیگر بزرگتر اند. این نوع کامپوزیت‌ ونیر دندان از دوام و مقاومت بالایی برخوردار است، اما یکی از معایب آن این است که پولیش یا تمیز کردن سطح ترمیم دشوار است.

کامپوزیت ریز دانه یا میکروفیل

در دهه‌ 70 میلادی نسل جدیدی از کامپوزیت‌ ها وارد بازار شده و به صورت گسترده مورد استفاده دندانپزشکان قرار گرفتند. این نوع کامپوزیت‌ ها دارای مقامت کمتری نسبت به کامپوزیت ماکروفیل هستند و ذراتی کوچکتر از 100 نانومتر دارند. از مزیت‌ های این نوع کامپوزیت‌ ها می‌ توان به راحت پولیش کردن و صاف بودن سطح ترمیم در آنها اشاره کرد.

هیبرید، میکروهیبرید و نانو‌هیبریدها

این نوع کامپوزیت‌ ها دارای ذراتی با اندازه 10 تا 50 میکرومتر هستند. این نوع از کامپوزیت‌ ها بین کامپوزیت‌ های میکروفیل و ماکروفیل هستند. از مزیت‌ های این ونیر کامپوزیت‌ ها، داشتن مقاومت و استحکام بالای آنها است. کامپوزیت هیبرید به دلیل یکدست نبودن سطح ترمیم، باعث کاهش تاثیر پولیش و خاصیت بازتاب‌ کنندگی می‌ شود که این مسئله از معایب کامپوزیت‌ های هیبریدی است.

نانو کامپوزیت‌ ها

نانو کامپوزیت‌ ها حاوی ذراتی با اندازه حدود 20 نانومتر هستند و از نسل جدید کامپوزیت‌ ها به حساب می‌ آیند. از ویژگی‌ های منحصر به فرد نانو کامپوزیت‌ ها این است که ذرات نانو در کنار هم قرار گرفته و نانوکلاستر (خوشه نانو) را تشکیل می‌ دهند. این ویژگی نانو کامپوزیت‌ ها باعث می‌ شود که قدرت، مقاومت در برابر ساییدگی، قابلیت پولیش و استحکام این نوع از ونیر کامپوزیت‌ ها افزایش یابد. در واقع می‌توان گفت که این نوع از کامپوزیت‌ ها بهترین نوع هستند.

🔸 بیشتر بخوانید: بهترین دکتر کامپوزیت در تهران

هزینه کامپوزیت دندان چقدر است؟

هزینه و قیمت ونیر کامپوزیت دندان نسبت به سایر روکش های دندانی مانند لمینت دندان پایین تر است. اگر قیمت یک واحد لمینت دندان 6 تا 7 میلیون تومان باشد، قیمت کامپوزیت دندان تقریبا نصف و 3 تا 4 میلیون تومان است.  علت پایین بودن این هزینه هم دو دلیل است:

• اول اینکه کامپوزیت دندان در مطب دندانپزشک ساخته می شود و نیازی به ساخت در لابراتوار ندارد.
• دوم اینکه برخلاف لمینت دندان، تنها در یک جلسه صورت می گیرد.

به عبارتی همه چیز در مطب دندانپزشک زیبایی دندان صورت می گیرد و هزینه های اضافی لابراتوار از قیمت کامپوزیت دندان کم می شود.

عوامل تاثیر گذار بر هزینه کامپوزیت دندان

موارد زیر تاثیر بسزایی روی هزینه و قیمت ونیر کامپوزیت دارند:

• مواد به کار رفته در ونیر
• تعداد دندان هایی که قصد دارید آن ها را روکش کنید.
• هزینه دریافتی توسط دندانپزشک (جدا از هزینه خود روکش)
• موقعیت جغرافیایی مطب دندانپزشک
• پوشش بیمه تکمیلی

فرق ونیر کامپوزیت با لمینت دندان چیست؟

هم لمینت و هم کامپوزیت ونیر هر دو نوعی ونیر دندان یا روکش دندانی هستند و برای یک هدف به کار برده می شوند اما چند تفاوت اساسی با هم دارند. مهمترین تفاوت های ونیر کامپوزیت با لمینت دندان عبارتند از:

• جنس: لمینت ها از سرامیک و پرسلین ساخته می شوند و ونیر کامپوزیت ها از مواد کامپوزیتی همرنگ دندان
• قیمت: هزینه لمینت دندان تقریبا دو برابر قیمت کامپوزیت دندان است.
• کاربرد: هر دو یک کاربرد دارند اما اگر دندانها فاصله زیادی با هم داشته باشند بیشتر از لمینت استفاده می شود.
• فرق ونیر کامپوزیت با لمینت دندان در نصب: ونیرهای کامپوزیتی در یک جلسه نصب می شوند ولی لمینت ها در تقریبا دو جلسه روی دندانها سوار می شوند.
• تفاوت در ماندگاری: لمینت ها ماندگاری بیشتری دارند. (تا 20 سال در صورت نگهداری مناسب)
• برگشت پذیری: لمینت ها برگشت ناپذیرند و در صورت شکستگی باید آن را کامل تعویض کرد. اما کامپوزیت دندان برگشت پذیر است.

مراقبت از کامپوزیت دندان

مراقبت‌ های بعد از انجام ونیر کامپوزیت، به بالا بردن دوام و استحکام کامپوزیت کمک می‌کند. در اینجا به تعدادی از این مراقبت‌ ها اشاره می‌ کنیم:

• برای مراقبت بیشتر از دندان‌ ها، آنها را به صورت مرتب مسواک بزنید و حتما از نخ دندان استفاده کنید. همچنین از دهانشویه‌ های توصیه شده توسط دندانپزشک استفاده کنید.
• مصرف مواد غذایی سفت ممکن است به ونیر کامپوزیت آسیب وارد کند. بنابراین تا جایی که ممکن است در مصرف این مواد غذایی احتیاط کنید.
• بعد از مصرف مواد خوراکی رنگی مثل نوشابه و قهوه فورا مسواک بزنید و یا با آب، دهان و دندان‌ های خود را بشویید.
• استعمال دخانیات موجب تغییر رنگ کامپوزیت می شود؛ بنابراین از مصرف آنها خودداری کنید.
• برای معاینه و بررسی وضعیت دندان‌ ها حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.