پروتز دندان چیست؟

پروتز دندان چیست؟دندانها ممکن است به دلایل متعددی مانند پوسیدگی، آسیب دیدگی و یا تخریب بافت‌های مجاور، بیفتند و یا شکل ظاهری نامناسبی پیدا کنند. امروزه روش‌ های مختلفی برای جایگزین کردن دندان آسیب دیده و یا جای خالی آن وجود دارد که استفاده از پروتز‌های دندانی یکی از این روش‌ ها است. ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با انواع پروتز دندان، مزایا، نحوه مراقبت و هزینه پروتز آشنا کنیم.

پروتز دندان چیست؟

پروتز در واقع به معنای جایگزینی است؛ یعنی قرار دادن یک شیء به جای عضوی از بدن که آسیب دیده و یا تحلیل رفته است. یکی از روش های دندانپزشکی زیبایی، پروتز دندان است که در واقع همان دندان‌ های مصنوعی یا روکش‌ هایی است که جایگزین دندان از دست رفته می‌ شود.

پروتزهای دندانی به منظور اصلاح نقایص داخل دندان و اصلاح طرح لبخند مورد استفاده قرار می‌ گیرند. به کمک پروتزهای دندانی، جای خالی دندان‌ های افتاده پر شده و هرگونه نازیبایی و به هم ریختگی ساختار دندان‌ ها برطرف می‌ شود. امروزه انواع گوناگونی از پروتزها مورد استفاده قرار می‌ گیرند و نقش مهمی در زیبایی و سلامت دندان‌ ها دارند.

انواع پروتزها

پروتزهای دندانی که جایگزین دندان از دست رفته می‌ شوند، در سه نوع اصلی طبقه بندی می شوند که شامل موارد زیر است:

• پروتز ثابت
• پروتز متحرک
• پروتز ایمپلنت

متخصصان، یکی از این سه نوع پروتز دندانی را با توجه به نظر بیمار و همچنین دلایل پزشکی خود پیشنهاد می‌دهند.

پروتز ثابت دندان

یکی از انواع مختلف پروتزها، پروتز ثابت است که با نام عمومی روکش دندان در بین افراد شناخته شده است. پروتز ثابت همانند دندان درون دهان قرار می‌ گیرد و بعد از قرارگیری، خیلی متوجه تفاوت آن با دندان طبیعی خود نمی‌ شوید. این پروتزها ثابت هستند و بیمار نمی‌ تواند آن را از دهان خود خارج کند. پروتزهای ثابت دارای ظاهری مناسب بوده و طرفداران بیشتری نسبت به پروتز متحرک دارند. پروتزهای دندان ثابت خود دو نوع هستند: 1. روکش تک واحدی دندان 2. بریج دندان.

🔸 بیشتر بخوانید: هزینه روکش دندان

روکش تک واحدی دندان

روکش دندان یکی از پروتزهای دندانی ثابت است و زمانی استفاده می‌ شود که بخشی از مینای دندان از بین رفته و یا دندان دچار آسیب دیدگی ظاهری شده و در کل دندان ضعیف شده باشد. در این صورت از روکش دندان استفاده شده تا نقص عملکردی دندان اصلاح شده و همچنین از دندان محافظت شود. قیمت پروتز دندان تکی مناسب بوده و همینطور از ادامه خراب شدن دندان جلوگیری می کند.

پروتز به صورت بریج دندان

یکی دیگر از روش‌ های پروتز ثابت که در دندانپزشکی زیبایی مورد استفاده قرار می‌ گیرد، بریج یا پل دندانی است. بریج با عنوان پروتز دندان ثابت بین مردم مرسوم است. این روش زمانی استفاده می‌ شود که فرد یک یا تعداد بیشتری از دندان‌ های خود را از دست داده باشد و هنوز یک دندان در هر طرف دندان از دست رفته وجود داشته باشد.

در این شرایط با تراش دادن دندان‌ های مجاور ناحیه خالی از دندان، یک پل (bridge) بین دندان‌ های پایه ایجاد می‌ کنند تا قسمت خالی از دندان پر شده و مانند یک دندان طبیعی عمل کند. در این روش وجود دندان‌ های مجاور الزامی است، زیرا نقش ستون و پایه را برای نصب بریج دندان ایفا می کنند.

پروتز دندان متحرک

گاهی به دلایل متعددی نمی توان برای جایگزینی دندان‌ های از دست رفته از پروتزهای دندانی ثابت استفاده کرد؛ که در این صورت این افراد از نوع متحرک استفاده می‌ کنند. پروتز دندان متحرک همانطور که از نام آن پیداست، قابلیت جا به جایی و تحرک داشته و به راحتی در داخل دهان گذاشته و برداشته می‌ شود. لازم به ذکر است که قیمت پروتز دندان متحرک از نوع ثابت آن کمتر است.

دندان‌ های مصنوعی در این دسته جای دارند. پروتز متحرک در بین سالمندان محبوبیت بیشتری دارد اما این به این معنا نیست که جوانان از این نوع پروتز استفاده نمی‌ کنند. انواع پروتز دندان متحرک:

• پروتز ناکامل یا پارسیل
• اوردنچر
• پروتز کامل یا دست دندان

پروتز دندان پارسیل

این پروتز که به دندان تکه ای نیز معروف می باشد، علاوه بر قالب دندان جایگزین یک نگهدارنده فلزی نیز دارد که کمک می کند تا پروتز در جای خود فیکس شود. این پروتزها شامل 2 نوع مختلف می شوند که کاربرد و ویژگی های متفاوتی دارند:

1.  تمام آکریل (فلیپر): درمانی اولیه و موقت است که برای مدت زمان خاصی مورد استفاده قرار می گیرد.
2. کروم کبالت: این پروتزها همراه لثه می باشند و از آلیاژ فلزی نیز تشکیل شده اند.

پروتز کامل یا دست دندان

این نوع پروتز برای افرادی که تمام دندان‌ های خود را از دست داده‌ اند، استفاده می‌ شود. شاید دندان مصنوعی های پدربزرگ و مادربزرگ خود را دیده باشید که از این نوع پروتزها هستند. این نوع پروتزها امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌ گیرند ولی به عنوان کم هزینه‌ ترین درمان جای خالی دندان‌ ها شناخته شده اند.

پروتز کامل دارای دو نوع معمولی و لثه نرم است و از دو بخش تشکیل شده که یکی بخش سفید که همان دندانها هستند و دیگری بخش صورتی رنگ که به آن لثه پروتز می‌ گویند.

لثه نرم پروتز به صورت یک لایه زیر لثه سخت پروتز برای مدت کوتاهی قرار می‌ گیرد تا تورم و یا التهابات لثه بیمار برطرف شود و بستری مناسب را برای پذیرفتن پروتز با لثه سخت را فراهم کند.

پروتز دندان اوردنچر

یکی دیگر از روش‌ های درمانی پروتز متحرک، اوردنچر است. این نوع پروتز، دست دندان کاملی است که روی دو پایه دندانی یا چند پایه ایمپلنت قرار می‌ گیرد؛ پس در حقیقت این روش ترکیبی از پروتز کامل و ایمپلنت دندان است. این نوع نسبت به دست دندان راحت‌ تر است اما در هر صورت متحرک بوده و راحتی آن نسبت به نوع ثابت کمتر است.

پروتز دندانی ایمپلنت

با پیدایش ایمپلنت‌ دندان روش جدیدی برای درمان دندان‌ های از دست رفته و بازگردانی زیبایی به چهره، به وجود آمده است. ایمپلنت دندان یکی دیگر از پروتزهای دندان است که یک پایه برای دندان طبیعی است و از جنس تیتانیوم ساخته شده است. این پایه تیتانیومی درون استخوان فک قرار می‌ گیرد و کاملا بی خطر بوده و به خوبی با بدن سازگار می‌ شود.

نحوه مراقبت از پروتز دندان

همانطور که بهداشت دهان و دندان برای دندان‌ های طبیعی اهمیت زیادی دارد برای پروتزهای دندانی نیز به همین صورت است. در ادامه نکاتی برای رعایت بهداشت پروتزهای دندانی آورده شده است.

• دو بار مسواک زدن در روز
• مراقبت هنگام تمیز کردن
• قرار دادن دندان مصنوعی هفته ای یک بار داخل محلول ضدعفونی کننده و در صورت عدم استفاده قرار دادن در محلول آب و نمک
• تمیز کردن سطح خارجی با مسواک مخصوص دندان مصنوعی و همچنین تمیز کردن دهان، لثه و مخاط دهان با یک مسواک نرم
• تمیز کردن بلافاصله آن بعد از مصرف غذاهای شیرین و رنگی

ماندگاری و دوام این درمان چگونه است؟

دو هفته اولیه بعد از نصب پروتز، اگر از آنها به خوبی مراقبت کنید و به درستی با بافت دهان شما جوش بخورند، نگهداری از آن در سال های بعد نیز راحت تر می شود. همانطور که در بالاتر دیدیم، این روکش های جایگزین شده به مراقبت خاصی نیاز ندارند و لازم است تا مانند دندان های طبیعی به آنها رسیدگی کرد. در صورت نگهداری درست از آنها، می توان ماندگاری این پروتزها را افزایش داد و تا سالیان سال از آنها استفاده کرد.

فواید پروتزهای دندانی

• جلوگیری از تحلیل رفتگی استخوان فک
• حفاظت از دندان‌ های مصنوعی جزئی
• حفاظت و نگهداری از دهان و دندان
• افزایش کیفیت زندگی بیمار
• افزایش زیبایی با حفظ شکل طبیعی صورت و لبخند